Epidemia otyłości dotyka nie tylko dorosłych, ale również dzieci. Przyczyny tego stany upatruje się m.in. w niskiej aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży, nieograniczonego dostępu do produktów wysokoenergetycznych i żywności przetworzonej oraz odtwarzania nieprawidłowych zachowań żywieniowych całej rodziny. Jak wprowadzić zdrowe nawyki w codzienny plan dziecka? Jak nauczyć go zdrowego odżywiania pomimo niechęci do jedzenia warzyw czy owoców?
Jako rodzic decydujesz, co znajdzie się na talerzu Twojego dziecka i siłą rzeczy Twoje nawyki żywieniowe są przez dziecko odtwarzane. Jeżeli sam / sama zamiast kanapek do pracy wybierasz batonika albo kupionego na mieście hot-doga, dziecko uzna, że jest to właściwe zachowanie i będzie je powielać. Jeżeli w ramach obiadu całą rodziną jecie odgrzewaną lasagne lub zamawiacie pizzę, dziecko nie ma szansy nauczyć się prawidłowego komponowania posiłku i w przyszłości również będzie spożywać tego typu produkty. Z drugiej strony, jeżeli dziecko z jakiegoś powodu powinno przejść na dietę, swój jadłospis powinien zmienić każdy członek rodziny. Nie można wymagać, że dziecko będzie jadło sałatkę z jarmużu z rybą gotowaną na parze, kiedy reszta rodziny spożywa burgera czy objada się chipsami.
Zmuszanie dziecka do jedzenia czegoś, czego nie chce lub co mu nie smakuje, może skutecznie obrzydzić dziecku poznawanie nowych smaków. Jeżeli dziecko odmawia jedzenia gotowanych warzyw , należy przyjąć to do wiadomości i szukać innego sposobu na przemycenie tych produktów do diety (np. w postaci zup czy placuszków). Jeżeli z jakiegoś powodu dziecko nie chce jeść kanapek lub owsianek, można spróbować urozmaicić mu dany posiłek (np. prezentując mu go w bardziej atrakcyjny sposób) lub zaproponować mu coś innego.
Gotowanie to okazja do świetnej zabawy dla dziecka! Pozwól dziecku uczestniczyć w przygotowaniu wspólnych posiłków (oczywiście na miarę jego możliwości), a istnieje spora szansa, że chętniej będzie chciał je spróbować. Oczywiście takie gotowanie wymaga sporo cierpliwości, więc warto na takie aktywności decydować się, kiedy mamy czas i większe chęci.
W trakcie budowania nawyków żywieniowych dziecka stawiamy na edukację żywieniową – a jednym z jej elementów jest nauka, które produkty są zdrowe i warto je włączać do menu, a które nie. Nie traktujmy jednak produktów o niskiej wartości odżywczej (np. słodyczy, chipsów czy słodkich napojów) jako produktów, których dziecko NIE MOŻE mieć w diecie. Po pierwsze- nie stawiamy zakazów dziecku, gdyż to co zakazane, często wydaje się najbardziej wartościowe. A po drugie – uświadamiamy dziecko, że tego typu produkty może zjeść, ale w ograniczonych ilościach albo przy określonych okazjach.
Dzieci w okresie wzrastania i dojrzewania mają specyficzne potrzeby żywieniowe. Nie każdy śledzi na bieżąco zalecenia specjalistów odnośnie komponowania diety dzieci czy żywienia w różnych jednostkach chorobowych. Jeżeli chcesz kompleksowo zadbać o żywienie swojego dziecka, skonsultuj się ze specjalistą (np. dietetykiem), który wskaże Ci, jakie produkty i w jakich ilościach powinno spożywać Twoje dziecko, aby dostarczyć wszystkie niezbędne składniki i odpowiednią ilość energii. Jeżeli z jakiegoś powodu musicie daną grupę produktów wykluczyć (np. nabiał z powodu alergii pokarmowej), koniecznie dowiedz się, jak zastąpić ją innymi produktami, aby dieta dziecka była nadal pełnowartościowa. Nigdy nie zakładaj, że suplementami wyrównasz niedobory – to dieta powinna pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie składniki, a suplementy powinny być stosowane w ostateczności i najlepiej pod kontrolą lekarza lub dietetyka.
autor: mgr Agnieszka Wianecka
dietetyk kliniczny i sportowy